onderzoeksjournalistieke

Onderzoeksjournalieke is de beroepspraktijk van investigative journalism in het Nederlands. Het gaat om langdurige, systematische onderzoeken die misstanden, corruptie of maatschappelijke ongelijkheid blootleggen met als doel publiek belang. Het werk streeft naar verantwoording van macht en maatschappelijke verandering.

Kenmerkend zijn grondige verificatie en brontriangulatie, en het combineren van verschillende methoden. Journalisten analyseren documenten en databanken, voeren diepgaande interviews en gebruiken datajournalistiek om patronen te tonen. Vaak werkt men samen met andere media en deskundigen; openbaarmaking van bronnen en werkwijzen wordt afgewogen tegen privacy en veiligheid.

Ethiek en wetgeving spelen een cruciale rol. Journalisten wegen publieke belangen af tegen privacy- en veiligheidsbelangen van individuen, respecteren redactionele onafhankelijkheid en beschermen bronnen waar mogelijk. Misleiding wordt doorgaans vermeden, tenzij het in het kader van een legale en verantwoord afweging nodig is.

Impact kan leiden tot beleidsveranderingen, rechtszaken of ontslag van betrokkenen. Wereldwijd kennen we invloedrijke gevallen als de Watergate-onderzoeken en de Panama Papers; in Nederland spelen onderzoeksjournalistiek bij grote media een centrale rol bij het blootleggen van misstanden en corruptie.

Opleiding en samenwerking zijn kenmerkend. Journalisten volgen trainingen in onderzoeks- en datajournalistiek en werken vaak samen in netwerken en internationale coalities zoals ICIJ en IRE.