Home

onderwerpwerkwoordvoorwerp

Onderwerpwerkwoordvoorwerp is een term uit de zinsleer die verwijst naar de basisvolgorde van eenvoudige declaratieve zinnen in het Nederlands: onderwerp, gevolgd door het werkwoord en daarna het voorwerp. In het Nederlands wordt deze volgorde vaak aangeduid als onderwerp-werkwoord-voorwerp (SVO).

Kenmerken

In een basiszin zonder voorloopwoord is het onderwerp het eerste zinsdeel en volgt het werkwoord onmiddellijk,

Variatie

Wanneer er een zinsdeel voorop staat (bijv. tijd- of plaatsonderwerp), kan de oppervlakkige volgorde veranderen vanwege

Vergelijkingen

Andere zinsvolgordes komen voor in andere talen of in specifieke bouwtypen: SOV (onderwerp-voorwerp-werkwoord) komt voor in

Zie ook

Zinsvolgorde, inversie, Nederlandse zinsbouw, vraagzinnen, bijzinnen.

waarna
het
voorwerp
verschijnt.
Voorbeelden:
Jan
eet
een
appel.
De
student
leest
het
boek.
Deze
SVO-volgorde
is
typerend
voor
veel
talen
en
vormt
de
default
in
eenvoudige
bijzinnen.
de
V2-regel
in
hoofdzinconstructies.
De
zin
kan
dan
klinken
als
Vandaag
eet
Jan
een
appel,
waarbij
het
werkwoord
tweede
blijft
en
het
onderwerp
daarna
komt.
In
vragen
verloopt
de
zinsvolgorde
vaak
via
inversie:
Eet
Jan
een
appel?
of
Ga
je
morgen
naar
huis?
In
bijzinnen
kan
de
werkwoordvolgorde
anders
zijn
door
expletiewezen
of
bijwerkingen,
maar
de
onderliggende
SVO-structuur
blijft
vaak
herkenbaar
in
de
clause.
sommige
talen
en
hoofdzininverties
of
bijzinnen
kunnen
andere
patronen
tonen.
In
het
Nederlands
blijft
onderwerp-werkwoord-voorwerp
een
gangbare
referentiepunt
voor
eenvoudige
declaratieve
zinnen,
terwijl
inversion
en
fronting
de
zichtbare
orde
kunnen
wijzigen
afhankelijk
van
de
zinstype.