niertransplantaties

Niertransplantaties zijn chirurgische ingrepen waarbij een falende nier wordt vervangen door een gezonde nier van een donor. Ze worden meestal toegepast bij eindstadium nierziekte (ESKD) of ernstig nierfalen wanneer dialyse of conservatieve behandeling onvoldoende is. Doel is herstel van nierfunctie en verbetering van levenskwaliteit, vaak met minder medische beperkingen dan langdurige dialyse.

Donortypes en selectie: levende donoren (vaak familie of partner) en overleden donoren. Voor zowel donor als ontvanger worden uitgebreide medische en psychologische evaluaties uitgevoerd. Belangrijke factoren zijn ABO-compatibiliteit, HLA-matching en een negatieve crossmatch om afstoting te verminderen. Soms wordt paired donation toegepast.

Procedure en medicatie: bij transplantatie wordt de nier doorgaans in de onderbuik geplaatst; bloedvaten en urineleider worden verbonden. Direct na de operatie start immunosuppressieve therapie om afstoting te voorkomen, vaak met een calcineurin-remmer (zoals tacrolimus), een antimetaboliet (mycophenolaat mofetil) en een corticosteroïde; doseringen en samenstelling worden aangepast naargelang reactie en bijwerkingen.

Uitkomsten en complicaties: veel patiënten ervaren verbetering van kwaliteit van leven en minder afhankelijkheid van dialyse. Levend donoren geven over het algemeen betere graft-overleving. Mogelijke complicaties betreffen afstoting, infecties en medicatiegerelateerde bijwerkingen zoals hypertensie, diabetes of nierfunctieproblemen. Langdurige follow-up is noodzakelijk.

Ethiek en beleid: orgaandonatie wordt gereguleerd door wetgeving en medische richtlijnen. Toestemming, donorveiligheid en eerlijke toewijzing staan centraal. In veel landen varieren wachttijden en beschikbaarheid van levende en overleden donoren afhankelijk van regio en systeem.