medicijnconcentraties

Medicijnconcentraties verwijzen naar de hoeveelheid actief geneesmiddel in een biologisch monsters, meestal bloedplasma of serum, uitgedrukt in eenheden als mg/L, µg/L of ng/mL. Ze geven de blootstelling van het lichaam aan een medicijn weer en zijn relevant voor zowel effectiviteit als risico op bijwerkingen.

Metingen van medicijnconcentraties maken deel uit van therapeutische medicijnmonitoring (TDM). Monsterneming gebeurt vaak op specifieke tijdstippen na toediening, bijvoorbeeld bij een trough- of peak-concentratie, afhankelijk van het geneesmiddel en de klinische vraag.

Analytische methoden voor concentratiebepaling omvatten immunoassays (snelle, geautomatiseerde tests) en chromatografische technieken zoals HPLC en LC-MS/MS. Kwaliteitscontrole en validatie van de methoden zijn essentieel om betrouwbare resultaten te waarborgen.

Verschillende factoren beïnvloeden medicijnconcentraties: dosis en doseringsschema, farmacokinetiek (opname, distributie, metabolisme, excretie), farmacokinetische variabiliteit tussen personen, interacties met andere geneesmiddelen en voeding, ziektebeeld en orgaanfunctie (lever, nier), leeftijd en zwangerschap, en naleving van de patiënt.

Interpretatie van concentratiewaarden vereist klinische context. Fabrieksbrede therapeutische bereiken zijn geneesmiddel- en indicatie-specifiek; te lage concentraties kunnen onvoldoende effect hebben, terwijl te hoge concentraties kunnen leiden tot toxiciteit. TDM is vooral nuttig bij geneesmiddelen met een smal therapeutisch venster of grote interindividuele variabiliteit, zoals bepaalde anti-epileptica, immunosuppressiva en antibiotica.

Beperkingen omvatten tijdafhankelijkheid, biologische variatie, pre-analytische factoren zoals juiste timing en opslag, en mogelijke interferentie door andere stoffen in het monster.