maagzuurproductie

Maagzuurproductie is het proces waarbij de maagklieren maagsappen afscheiden, met als belangrijkste component zoutzuur (HCl). De productie vindt hoofdzakelijk plaats in de pariëtale cellen van het maagslijmvlies; pepsinogeen uit de chief cells en slijmbelletjeswerkende cellen spelen ondersteunende rollen. HCl wordt gevormd doordat CO2 en water via koolzuuranhydrase worden omgezet en H+-ionen via de H+/K+-ATPase-pomp in het maagsap worden gepompt, terwijl Cl- de cel nadert en samen met H+ HCl vormt. Het zure milieu activeert pepsinogeen tot pepsine, dat eiwitten afbreekt. Intrinsieke factor, geproduceerd door pariëtale cellen, is essentieel voor de opname van vitamine B12 in de dunne darm.

De zuurproductie wordt gereguleerd door een combinatie van zenuwstimulatie en hormonen: vagale stimulatie verhoogt de secretie via acetylcholine; gastrine uit G-cellen in de antrum stimuleert pariëtale cellen; histamine van enterochromaffine-achtige cellen versterkt de secretie via H2-receptoren; somatostatine remt de secretie. Aciditeit levert feedback die gastrine reguleert.

Normaal heeft maagsap een pH van ongeveer 1,5 tot 3,5; dit zure milieu ondersteunt eiwitvertering en biedt bescherming tegen ziekteverwekkers. De mucosale barrière met slijm en bicarbonaat, plus voldoende doorbloeding, beschermt de maagwand. Medicijnen zoals protonpompremmers en H2-blokkers verlagen de zuurproductie.

Aandoeningen variëren van hyperchlorhydrie (bijv. Zollinger-Ellison-syndroom) en GERD tot peptische ulcera door H. pylori of NSAID-gebruik, en hypochlorhydrie bij atrofische gastritis of veroudering. Bij pernicious anemia kan een tekort aan intrinsieke factor optreden.