maagklieren

Maagklieren zijn secretoire klieren in het maagslijmvlies die maagsap produceren. Ze komen voor in de mucosa van de maag, met name in de fundus en het corpus (de bovenste delen van de maag) en in het antrum. De klieren openen via kleine kelochten naar de maagfoveolae en leveren de secties van de spijsvertering die in de maag plaatsvinden. De kliergebieden verschillen per regio.

De klieren bestaan uit verschillende typen cellen. Mucus-nekkelkieren produceren slijm dat de muceuze bekleding beschermt. Parietale (oxyntische) cellen scheiden zoutzuur (HCl) en intrinsic factor uit. Cheif (principle) cellen maken pepsinogeen aan, een voorloper van het enzym pepsine. Ook bestaan er entero-endocriene cellen: G-cellen geven gastrine af, ECL-cellen histamine, en D-cellen somatostatine; deze hormonen en neurohormoonachtige stoffen reguleren de secretie.

Het maagsap bestaat uit mucus, zoutzuur, pepsinogeen en intrinsic factor. Zoutzuur verlaagt de pH van de maaginhoud tot ongeveer 1-3, waardoor pepsinogeen wordt omgezet in pepsine, dat eiwitten begint af te breken. Intrinsic factor is essentieel voor de opname van vitamine B12 in de dunne darm. Gastrine (afgegeven door G-cellen) en histamine (uit ECL-cellen) stimuleren de zuursecretie, terwijl somatostatine (D-cellen) deze secretie remt. Een beschermende slijmlaag en bicarbonaat houden de wand van de maag zelf intact.

Regulatie en functie: de neuralisatie via de nervus vagus en hormonale signalen sturen de secretie aan. De secretie weerspiegelt de voedselinname en de pH-thermische feedback. Klinisch relevante aandoeningen betreffen onder meer gastritis, maagulcre en pernicious anemia door gebrek aan intrinsic factor of disbalans in gastrinesecretie.