maagsappen

Maagsappen is de vloeistof die door de maagwand wordt uitgescheiden en een centrale rol speelt in de vertering van voedsel. Het bestaat uit water, zoutzuur (HCl), enzymen zoals pepsine, een kleine hoeveelheid lipase, slijm en bicarbonaat. Een belangrijk onderdeel is intrinsic factor, een glycoproteïne dat nodig is voor de opname van vitamine B12 in de dunne darm. Maagsappen zorgen samen met de mucosa voor zowel afbraak als bescherming van de maagwand.

De zuurgraad van maagsappen is sterk; HCl zet pH in de maag op ongeveer 1,5 tot 3,5. Het zuur activeert pepsinogeen tot pepsine, een enzym dat eiwitten afbreekt tot peptiden. Slijm en bicarbonaat vormen een beschermende laag die het maagslijmvlies tegen het zoutzuur beschermt. Intrinsic factor is essentieel voor de opname van vitamine B12 door het ileum.

De productie wordt geregeld via drie fasen: cephale fase (denken aan eten, prikkels via nervus vagus), gastrische fase (vulling van de maag en aanwezigheid van proteïne en peptiden stimuleren gastrine, histamine en pariëtale cellen), en intestinale fase (in werking treden van feedbackmechanismen die zure secretie remmen wanneer chyme de dunne darm bereikt, met somatostatine als remmer).

Klinisch: verstoorde maagsappen kunnen leiden tot aandoeningen als gastritis, peptische zweren en pernicious anemia bij gebrek aan intrinsic factor. H. pylori-infectie, NSAID-gebruik en zeldzame aandoeningen zoals een gastrinoom kunnen de zuursecretie beïnvloeden. Medicijnen die maagsappen remmen, zoals protonpompremmers, worden vaak gebruikt bij reflux en zweren.