luisterende

Luisterende is een afgeleide vorm van het Nederlandse werkwoord luisteren en wordt gebruikt als bijvoeglijk naamwoord om aan te geven dat iemand of iets luistert of de neiging heeft te luisteren. Het kan ook als zelfstandig naamwoord voorkomen in beperkte contexten, bijvoorbeeld in zinswendingen als “de luisterende” om naar een persoon te verwijzen die luistert. In dagelijkse taal verschijnt het bijvoorbeeld in combinaties als “een luisterende ouder”, “een luisterende houding” of “de luisterende deelnemer”.

Grammaticaal gezien is luisterende ontstaan uit luisteren met het achtervoegsel -ende, een gangbare manier in het Nederlands om participia als bijvoeglijke vormen te vormen. Het kan attributief vóór een zelfstandig naamwoord staan, zoals in “een luisterende houding”, en soms ook substantief gebruikt worden met een bepaald lidwoord, hoewel het vaker voorkomt dat men voor de hand liggende aanduidingen zoals “luisteraar” of “luisterende” uit de context kiest.

Seme­nisch duiden de uitdrukking luistert op actieve, aandachtige luisteren in tegenstelling tot louter gehoor. In diverse vakgebieden, zoals communicatie, onderwijs en organisatorisch management, komt de gedachte van een “luisterende” houding terug in termen als luisterende organisaties of luisterende leiderschap, die benadrukken dat betrokkenen actief luisteren naar anderen en feedback serieus nemen.

Zie ook gerelateerde termen: luisteren, luisteraar, luistergedrag, actieve luisterstijl.