luchtembolien

Luchtembolie, ook wel longembolie genoemd, is een afsluiting van een deel van de arteriële longvaten door een losgeraakt materiaal. Meestal ontstaat dit materiaal als een bloedstolsel uit een diepe vene in het been of bekken (diepe veneuze trombose, DVT). Minder vaak kan een longembolie bestaan uit vet-, lucht-, septic of tumorweefselemboliën of uit in situ trombose.

De aandoening leidt tot obstructie van de bloedstroom in de longen, waardoor een ventrikel-perfusie-mismatch ontstaat en hypoxie kan optreden. Bij een massieve longembolie kan de rechterventrikel onder druk komen te staan, wat kan leiden tot shock en overlijden. De ernst hangt af van de grootte en plaats van de embolie en de aanwezigheid van onderliggende aandoeningen.

Risicofactoren zijn onder meer DVT, verlamming of immobilisatie, recent operatief handelen, maligniteit, obesitas, zwangerschap, hormonale anticonceptie of hormoontherapie, roken en erfelijke trombofilieën. Symptomen variëren maar zijn vaak plotselinge dyspneu, pleurale pijn bij ademhalen, tachycardie, syncope of in sommige gevallen hemoptoë. Bij onderzoek kan tekenen van DVT aanwezig zijn.

Diagnostiek omvat risicoschatting (bijvoorbeeld Wells-score), bloedtesten zoals D-dimeer, en beeldvorming. CT-angiografie is de belangrijkste diagnostische imaging; V/Q-scan kan bij sommige patiënten worden gebruikt. Echocardiografie kan nuttig zijn bij instabiele patiënten; duplex-ultra-sound van de benen helpt bij het opsporen van DVT.

Behandeling bestaat uit antistolling (bij stabiele patiënten met heparine gevolgd door DOAC of vitamine K-antagonist). Massieve of instabiele longembolie verdraagt trombolyse of, indien nodig, katheter- of chirurgische embolectomie. Preventie omvat vroege mobilisatie, mechanische en farmacologische profylaxe bij hoog-risico patiënten. Prognose is afhankelijk van de ernst en tijdige behandeling. Longembolie is een belangrijke oorzaak van mortaliteit bij veneuze trombo-embolie.