loondienst

Loondienst is een arbeidsrelatie waarin een werknemer tegen betaling arbeid verricht onder leiding van en in dienst van een werkgever. In ruil voor salaris werkt de werknemer volgens afgesproken uren en verloopt de arbeid onder toezicht van de werkgever. Loondienst is daarmee het tegenovergestelde van zelfstandig ondernemerschap (zoals ZZP) of van vrijwilligerswerk.

Een loondienstverband wordt meestal vastgelegd in een arbeidsovereenkomst en kan onbepaalde tijd (onbepaalde tijdscontract) of bepaalde tijd zijn. De werkgever houdt loonbelasting en premies in, betaalt vakantiegeld (meestal 8%) en verzorgt doorgaans pensioen- en andere verzekeringen. Werknemers hebben rechten en plichten, waaronder het minimumloon, werk- en rusttijden, vakantiedagen en ziekteverlof, en ontslagbescherming. Collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s) kunnen aanvullende voorwaarden regelen, zoals loonnormen, werktijden en verlof.

In de praktijk omvat loondienst meestal een duidelijke taak- en beoordelingsstructuur: de werkgever biedt de arbeidsplaats en middelen, bepaalt de werktijden en geeft aanwijzingen over het werk. Ontbinding of ontslag vereist doorgaans een redelijke grond en/of een opzegtermijn, en kan volgens de wet of via de rechter plaatsvinden. Bij beëindiging kunnen werknemers in aanmerking komen voor werkloosheids- of andere uitkeringen, afhankelijk van de situatie, vaak via de instantie zoals het UWV. Loondienst biedt over het algemeen meer zekerheid en toegang tot sociale voorzieningen, in vergelijking met zelfstandige vormen van arbeidsrelaties.