lesdoelen

Lesdoelen zijn beoogde leerresultaten: uitspraken over wat leerlingen aan het eind van een les, thema of opleiding moeten kennen, begrijpen of kunnen doen. Ze vormen het kompas van het lesontwerp en bieden een helder kader voor evaluatie. Door lesdoelen expliciet te formuleren, krijgen leerlingen inzicht in wat er van hen wordt verwacht en kunnen docenten gericht toetsen en observeren.

Lesdoelen onderverdelen vaak in drie domeinen: kennisdoelen, vaardigheden-doelen en attitude- of waardedoelen. In sommige benaderingen wordt ook onderscheid gemaakt tussen cognitieve, affectieve en psychomotorische doelen. De doelen sluiten aan bij het curriculum en de leerinhoud en geven richting aan de lesactiviteiten en de toetsing.

Bij het formuleren van lesdoelen geldt dat ze meetbaar en observeerbaar moeten zijn, zodat voortgang te controleren is. Veel gebruikte richtlijnen zijn SMART-doelen: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel/haalbaar, Relevant en Tijdsgebonden. Doelen worden daarom vaak geformuleerd met werkwoorden als 'kan uitleggen', 'kan toepassen', 'kan berekenen' of 'kan samenvatten'.

Lesdoelen staan in direct verband met de toetsing: de evaluatie moet aansluiten bij wat bedoeld is met de doelen. Ze helpen bij het ontwerpen van leeractiviteiten en instructie, zodat die gericht zijn op het bereiken van de gewenste uitkomsten. Een voorbeeld: 'Aan het eind van deze les kan de leerling drie hoofdpunten samenvatten en een passende oplossing voorstellen.'

In onderwijspraktijk in Nederland en België zijn lesdoelen vaak afgeleid van kerndoelen en leerplannen en dienen ze als middel om leeruitkomsten transparant te maken en verantwoording mogelijk te houden.