leerrechten

Leerrechten verwijzen naar de rechten van leerlingen om onderwijs te volgen en ervan te profiteren. Ze omvatten toegang tot onderwijs, gelijke behandeling en de nodige ondersteuning zodat iedere leerling kan deelnemen, leren en zich ontwikkelen, ongeacht afkomst, beperking of sociaaleconomische situatie. Leerrechten worden gevormd door een combinatie van constitutionele bepalingen, nationale wetten en beleidskaders, en sluiten aan bij internationale normen zoals het VN-kinderrechtenverdrag.

Juridische basis en kaders vormt onder meer de vrijheid van onderwijs en het recht op onderwijs uit de grondwet, aangevuld met onderwijswetten die toegang en kwaliteit waarborgen. In Nederland spelen ook de Leerplichtwet en de Wet passend onderwijs een rol: scholen worden aangespoord om onderwijs passend en toegankelijk te organiseren en om ondersteuning te bieden aan leerlingen met specifieke behoeften. Daarnaast bestaan anti-discriminatiewetten die leerrechten beschermen tegen ongepaste ongelijkheid.

In de praktijk omvatten leerrechten onder meer de garantie van toegang tot onderwijs, non-discriminatie, en redelijke aanpassingen en ondersteuning voor leerlingen met speciale behoeften. Het omvat ook duidelijke informatievoorziening over opleidingsmogelijkheden, betrokkenheid bij beslissingen die het leertraject raken, privacybescherming van leerlinggegevens, en een veilige, respectvolle leeromgeving. Naleving en handhaving vinden plaats via onderwijsinspecties, klachtenprocedures en, indien nodig, juridische procedures.

Leesbeleid en uitvoering blijven doorgaans veranderen naar gelang maatschappelijke ontwikkelingen, financiering, en pedagische inzichten, met als doel een inclusief en kwalitatief goed onderwijs.