leercultuur

Leercultuur is de gedeelde waarde, overtuiging en praktijk binnen een organisatie die continu leren ondersteunt en in de dagelijkse werkzaamheden integreert. Het gaat verder dan incidentele training en stimuleert het ontwikkelen van kennis, vaardigheden en gedrag op lange termijn.

Belangrijke kenmerken zijn psychologische veiligheid, waardoor medewerkers ideeën en fouten durven te bespreken; leiderschap dat leren zichtbaar ondersteunt; en voldoende tijd, middelen en structuren voor ontwikkeling. Mechanismen voor feedback, reflectie en evaluatie, evenals samenwerking, kennisdeling en communities of practice, vormen samen de ruggengraat. Een leercultuur bevordert experimenteren en het leren van fouten zonder schuldtoewijzing, en ziet leren als een gezamenlijke verantwoordelijkheid.

In organisaties, onderwijsinstellingen en publieke instellingen kan een leercultuur leiden tot betere wendbaarheid, innovatie, prestatieverbetering en hogere medewerkerbetrokkenheid en -retentie. Indicatoren zijn onder meer de mate van psychologische veiligheid, frequente feedback, tijd en ruimte voor ontwikkeling, en het delen van kennis en experimenten.

Belemmeringen zijn onder andere een te sterke focus op korte-termijnresultaten, hiërarchische structuren die open communicatie belemmeren, beperkte tijd of budgetten en een cultuur die fouten bestraft. Bevorderende factoren zijn leiderschap dat leren voorbeeldig maakt, beleid dat ontwikkeling belonet en stimuleert, en robuuste leermodels zoals coaching, mentoring en communities of practice.

Praktische maatregelen om leercultuur te versterken zijn onder meer het introduceren van after-action reviews en blameless postmortems, het opnemen van leerdoelen in beoordelings- en beloningssystemen, en het faciliteren van informele en formele leerkanalen. Het 70-20-10-model wordt soms aangehaald als leidraad voor de verdeling tussen ervaring, sociale leeractiviteiten en formele training.