koudetherapie

Koudetherapie, ook wel cryotherapie genoemd, verwijst naar het gebruik van koude blootstelling voor therapeutische doeleinden. Veelvoorkomende vormen zijn lokaal ijs of koudkompres, koudwater- of ijsbaden voor een ledemaat, en in sommige instellingen hele-lichaam cryotherapie. Doelstellingen zijn pijnvermindering, vermindering van ontsteking en zwelling, en versneld herstel na lichamelijke inspanning of letsel.

De werking berust onder meer op vasoconstrictie, waardoor zwelling afneemt; verminderd weefselmetabolisme en analgetisch effect; en mogelijk modulatie van ontstekingssignalen. De precieze biologie is complex en afhankelijk van de methode; wetenschappelijke conclusies variëren tussen toepassingen en studiegroepen.

Toepassingen en bewijslast: in de sportgeneeskunde wordt koudetherapie vaak toegepast om spierpijn na training en herstel na intensieve inspanning te beïnvloeden. Meta-analyses tonen gemengde resultaten: sommige studies melden kortdurende pijnvermindering en sneller herstel, anderen vinden weinig of geen langetermijnimpact op prestaties. Voor chronische ontstekingsaandoeningen is het bewijs minder robuust; het wordt beschouwd als aanvullende behandeling en geen vervanging voor medische zorg.

Veiligheid en risico's: mogelijke nadelen zijn huidbeschadiging zoals frostbite, onderkoeling en, bij mensen met hart- en vaatziekten, complicaties. Contra-indicaties omvatten Raynaud-fenomeen, koude urticaria en bepaalde cardiale aandoeningen. Blootstelling moet worden beperkt in duur en temperatuur en vaak onder toezicht gebeuren in klinische omgevingen. Koudetherapie is geen vervanging voor medische behandeling.

Terminologie en regulering: koudetherapie verwijst naar lokale en hele-lichaamstechnieken en omvat cryotherapie. Beschikbaarheid en regelgeving variëren per land en instelling; claims over genezing of prestatieverbetering dienen door wetenschappelijk bewijs te worden ondersteund.