kortison

Kortison is een verzamelnaam voor synthetische glucocorticoïden, een klasse van ontstekingsremmende medicijnen gebaseerd op cortisol. In de dagelijkse taal wordt vaak “kortison” gebruikt voor verschillende verbindingen, zoals cortisone, prednison en dexamethason.

Werking: De medicijnen binden aan de glucocorticoïdreceptor in cellen, wat leidt tot vermindering van productie van inflammatoire signalen en tot verhoogde productie van anti-inflammatoire eiwitten. Hierdoor nemen zwelling, pijn en ontsteking af en wordt de activiteit van het immuunsysteem onderdrukt.

Toepassingen: Ze worden ingezet bij ontstekings- en auto-immuunziekten zoals artritis, dermatitis, inflammatoire darmziekten, astma en COPD. Ook bij allergische reacties, huidafwijkingen en bepaalde oog- en neusontstekingen. Systemische toediening is mogelijk, net als lokale toepassingen.

Toedieningsvormen: Systemisch via orale tabletten of injecties; lokaal via huidcrèmes en zalven, oog- en neussprays, inhalatoren. De keuze hangt af van de aandoening, de plaats en de gewenste effecten.

Bijwerkingen en voorzichtigheid: Kortdurend gebruik is meestal veilig, maar langdurig of hoog gedoseerd gebruik kan leiden tot gewichtstoename, hoge bloeddruk, bloedsuikerstoornissen, botontkalking, infectierisico, huidverdunning en andere bijwerkingen. Afbouw is vaak nodig om ontwenningsverschijnselen te voorkomen, onder medisch toezicht.

Geschiedenis: Cortisone en aanverwante corticosteroïden werden in de jaren 1940–1950 ontwikkeld; de ontdekking en werkingswijze leidden tot de Nobelprijs voor geneeskunde in 1950 voor Kendall, Hench en Reichstein.