koppelomzetter

Een koppelomzetter is een hydrodynamische omvormer die in veel automatische transmissies de motoroutput naar de aandrijflijn overbrengt. Hij koppelt en regelt het koppel en de snelheid tussen motor en transmissie, waardoor een soepele aandrijving ontstaat en het voertuig bij lage snelheden kan uitrollen zonder veel motorstoring.

Constructie en werking: Een koppelomzetter bestaat uit drie hoofdonderdelen: een impeller (drijver) verbonden met de motor, een turbine die de aandrijving naar de transmissie levert, en een stator die de stroming van de vloeistof tussen impeller en turbine buigt. De vloeistof tussen deze onderdelen vormt een torus. Wanneer de impeller wordt aangedreven, geeft hij vloeistof kracht aan de turbine en zorgt de stator ervoor dat de terugstroming de efficiëntie verhoogt en zo mogelijk een vermenigvuldiging van het koppel optreedt bij lage snelheden. Bij hogere snelheden kan een lock-up-koppeling de hydraulische koppeling tijdelijk uitschakelen en motor en transmissie direct met elkaar verbinden, waardoor slip verdwijnt en de efficiëntie toeneemt.

Type en toepassing: De term wordt vrijwel uitsluitend gebruikt voor de hydraulische koppeling tussen motor en automatische transmissie in voertuigen. Er bestaan varianten zoals de klassieke vloeistofkoppeling en de modernere lock-up torque converter. Koppelomzetters maken continue koppelafgifte en soepel schakelen mogelijk.

Voordelen en nadelen: Voordelen zijn soepelheid van de aandrijving en mogelijke torque multiplikatie bij lage snelheden. Nadelen zijn hydraulische verliezen en warmteproductie door slip, wat de efficiëntie verlaagt ten opzichte van een directe koppeling. Een lock-up-clutch kan dit tijdens hoog toerental beperken.