intrusies

Intrusies zijn igneuze gesteenten die ontstaan wanneer magma onder het aardoppervlak intrudeert in het bestaande gesteente en daar afkoelt en kristalliseert. Doordat de afkoeling onder druk doorgaans langzamer verloopt dan bij uitbarstingsgesteenten, hebben intrusies vaak een grofkorrelige textuur en een felsische tot middenrijke mineralogische samenstelling. Ze vormen een belangrijk onderdeel van de geologische geschiedenis van veel landschappen.

Tijdens het opstijgen kunnen magma‑lichaamsdelen verschillende vormen aannemen. Sommige intruderen dwars door bestaande lagen heen en snijden zo de omgeving; andere lopen parallel aan de lagen en beïnvloeden ze zonder deze te kruisen. Grotere intrusies ontwikkelen zich tot batholieten of plutonen, die grote, doorgaans grofkorrelige lichamen vormen. Kleinere intrusies komen voor als langwerpige of schijfvormige lichamen en als laccolieten die onder druk tegen bovenliggende gesteenten opbollen.

Intrusies leveren belangrijke gegevens op over de diepte en temperatuur waaronder magma kristalliseerde en over tectonische processen die de gesteentes hebben gevormd. Ze kunnen ook mineraalrijke zones dragen of mineralisatie beïnvloeden. Het voorkomen en de evolutie van intrusies spelen daarom een sleutelrol in de tectonische en economische geologie van een regio.

Zie ook: extrusie, batholiet, pluton, laccoliet.