hoofdpersoon

Hoofdpersoon is een term uit literatuur- en filmtheorie die verwijst naar het centrale figuur in een verhaal. De hoofdpersoon is doorgaans de persoon rondom wie het plot draait, wiens doelen en conflicten de ontwikkeling van het verhaal bepalen. In romans, films, theater en games fungeert de hoofdpersoon vaak als de verteller of als het belangrijkste referentiekader voor de kijker of lezer.

Rol en functies: De hoofdpersoon ondergaat meestal een karakterontwikkeling en wordt geconfronteerd met obstakels die zijn of haar doel helpen of hinderen. Zij of hij bepaalt vaak de keuzes die het verhaal vooruitduwen en fungeert als inslagpunt voor de emotionele betrokkenheid van het publiek. In eerste persoon narratie ligt de toegang tot gedachten en gevoelens vaak bij de hoofdpersoon; in derde persoon kan dit beperkt of uitgebreid zijn.

Versus andere termen: Het begrip hoofdpersoon is nauw verwant aan 'protagonist', maar in het Nederlands benadrukt het grotendeels de rol als middelpunt en gezichtspunt van het verhaal. Niet elk verhaal heeft één hoofdpersoon; soms bestaan er meerdere hoofdpersoon-figuren in een ensemble, elk met een eigen plotlijn die samen het geheel vormen. De verteller kan wel of niet dezelfde persoon zijn als de hoofdpersoon.

In analyse en kritiek wordt vaak gekeken naar de motivaties, conflicten, beslissingen en transformatie van de hoofdpersoon, en hoe die elementen de thematiek en spanning bepalen.