hoofdkernwoord

Hoofdkernwoord is een term uit de lexicografie en wordt gebruikt om de hoofdentry van een woord aan te duiden in woordenboeken en andere taalbronnen. Het hoofdkernwoord fungeert als het sleutelwoord waaronder alle afgeleide vormen en betekenissen van het woord worden samengebracht. Het is de vorm die doorgaans dient als referentiepunt voor opgaven, indexering en zoeken.

In de praktijk wordt het hoofdkernwoord vaak gelijkgesteld aan wat in het Nederlands als lemma of citation form wordt beschouwd. Voor werkwoorden is dat meestal de infinitief, voor zelfstandige naamwoorden de enkelvoudige vorm zonder lidwoord of meervoud, en voor bijvoeglijke naamwoorden de positieve basisvorm. Bij meerwoordige uitdrukkingen kan het hoofdkernwoord bestaan uit de belangrijkste woordgroepen of de vastgelegde frase die als basis geldt voor de entry. De keuze van het hoofdkernwoord is essentieel voor consistente sortering en terugvindbaarheid.

Het hoofdkernwoord onderscheidt zich van de afgeleide of inflectie-varianten zoals vervoegingen, meervouden, verbuigingen en andere modi. Deze vormen worden onder het hoofdkernwoord gegroepeerd en zijn afgeleid van de basisvorm. Zo verwijst "lopen" als hoofdkernwoord naar vormen zoals loopt, liep en gelopen, terwijl deze varianten zelf geen aparte hoofdkernwoorden vormen.

Etymologie en relatie tot andere termen: de term is samengesteld uit hoofd, kern en woord, wat de centrale positie van de basiswoordvorm onderstreept. In veel moderne bronnen wordt hoofdkernwoord gerelateerd aan lemma of basislemma; beide concepten dienen hetzelfde doel: een uniforme, zoekbare referentie voor een woord.

Zie ook: lemma, dictionary entry, lemmatization, woordvorm.