hijscapaciteiten

Hijscapaciteiten verwijzen naar de maximale belasting die een hijsinstallatie veilig kan opheffen en verplaatsen. De capaciteit wordt meestal uitgedrukt als Safe Working Load (SWL) of Rated Capacity (RC) en staat op de naamplaat van het apparaat of in het bijbehorende lastdiagram. Het begrip geldt voor de combinatie van het hijsmiddel (kraan, takel, hijsarm) en de toegepaste hijsuitrusting zoals kabels, slingers en haken.

De capaciteit hangt af van het type installatie en van omgevingsfactoren zoals de hijshoek, de opstelling en de radius van de last. Een belangrijke regel is dat bij een hoek ten opzichte van de verticale hijs de werkelijke belasting op kabels en constructie hoger kan uitvallen dan het nominale SWL; daarom wordt altijd uitgegaan van het lastdiagram en een veiligheidsmarge.

Naast statische belasting spelen dynamische factoren mee, zoals acceleratie, remkrachten, slingeren en wrijving. Hierdoor kan de effectieve capaciteit lager zijn dan het SWL. Lastdiagrammen geven de maximale capaciteit bij verschillende lengtes en hoogtes, en geven vaak ook de maximale hoek aan die nog veilig is.

Toepassing en veiligheid: hijsen dient te gebeuren door getrainde operators volgens de geldende procedures. Voor elk apparaat geldt een lastdiagram en de bijbehorende certificering; gebruik van de juiste bevestigingsmiddelen en inspectie- en onderhoudsprocedures is vereist. Overbelasting, losse bevestiging of onverwachte beweging vormen ernstige risico’s.

Regelgeving en onderhoud: hijsapparatuur valt onder nationale en Europese regelgeving en normen voor veiligheid, keurings- en certificeringprocedures. Fabrikanten leveren onderhouds- en inspectielijsten. Periodieke inspecties, functionele tests en certificaten waarborgen dat de capaciteit niet is aangetast. Bij veroudering of slijtage dient een apparaat te worden uitgeschakeld.