heterozygoten

Heterozygoten zijn individuen die op een bepaald genetisch locus twee verschillende allelen dragen, bijvoorbeeld Aa in plaats van AA of aa. Dit in tegenstelling tot homozygoten, die twee identieke allelen hebben. De term wordt gebruikt bij organismen uit alle takken van het leven en geldt zowel voor onderzochte kenmerken als voor genetische interpretaties.

In veel gevallen bepaalt een dominant en een recessief allel de fenotype van een trait. Bij heterozygoten verschijnt dan meestal het dominante fenotype. Maar niet alle eigenschappen volgen deze eenvoudige patroon: bij incomplete dominantie is het fenotype van het heterozygoot individu tussen de twee ouders in. Een voorbeeld hiervan is bloemkleur bij sommige planten. Bij codominantie worden beide allelen in het fenotype of in de expressie van kenmerken tegelijk waargenomen, zoals bij het ABO-bloedgroepenstelsel waarin de genotypen IAIB zowel A- als B-antigeen tot uiting laat komen.

Heterozygoten spelen ook een rol in ziekten en genetische draaglabels. Een individu kan een ziekelijke recessieve aandoening dragen zonder zelf ziek te zijn als het twee verschillende allelen heeft waarbij het ziekte-allel recessief is. Een bekend voorbeeld is de drager van het recessieve CF-trait, waarbij dragers meestal geen cystic fibrosis vertonen maar nakomelingen mogelijk kunnen dragen.

In populatiegenetica wordt heterozygotie gezien als maat voor genetische variatie in een populatie. Een hogere mate van heterozygositeit duidt op grotere genetische diversiteit, wat van belang kan zijn voor adaptatie en evolutie. In dier- en plantenselectie wordt streven naar voldoende heterozygotie vaak ingezet om vruchtbaarheid en nutriëntieverwantschap te behouden.