recessief

Recessief is een term uit de genetica die verwijst naar een allel of erfelijke eigenschap die pas tot uiting komt wanneer iemand twee kopieën van dat allel heeft (homozygoot recessief). In een individu met één recessief en één dominant allel (heterozygoot) bepaalt het dominante allel meestal het fenotype, waardoor het recessieve allel meestal niet zichtbaar is.

Een recessieve eigenschap komt dus tot uiting wanneer beide allelen recessief zijn (genotype aa). Een drager met genotype Aa toont doorgaans geen recessieve eigenschap, maar kan het recessieve allel aan nakomelingen doorgeven.

In autosomale overerving kunnen twee dragers van een recessief allel een kind met de recessieve eigenschap krijgen met een kans van 25% per zwangerschap; 50% van de kinderen is drager (Aa) en 25% toont het dominante fenotype (AA).

X-gebonden recessieve eigenschappen komen vaker tot uiting bij mannen, omdat zij slechts één X-chromosoom hebben. Voorbeelden zijn hemofilie en Duchenne spierdystrofie; vrouwen kunnen drager zijn zonder zelf ziek te worden.

Veel recessieve aandoeningen bij mensen zijn autosomaal recessief, waaronder cystische fibrose, sikkelcelanemie en fenylketonurie. Bij genetische counseling kan inzicht in het genotype van ouders gevolgen hebben voor nakomelingen.