hersenbetrokkenheid

Hersenbetrokkenheid is een aanduiding voor de mate waarin hersenweefsel zelf betrokken is bij een ziekteproces of letsel. Het kan verwijzen naar aantasting van specifieke hersengebieden door bijvoorbeeld een tumor, metastasen, een bloedprop of bloeding, ontsteking of trauma, maar ook naar functionele schade als gevolg van ischemie of vergrote druk. De term onderscheidt hersenweefsel van omliggende structuren zoals de hersenvliezen, de ventrikels of schedel.

Veel voorkomende contexten zijn: herseninfarct of beroerte waarbij het aangedane arteriële gebied het onderwerp van betrokkenheid bepaalt; intracerebrale bloeding; traumatisch hersenletsel met contusies of diffuus letsel; primaire of metastatische tumoren die in cortex of witte stof infiltreren; infecties zoals encefalitis of hersenvet; degeneratieve aandoeningen met regionale hersenbetrokkenheid.

Diagnostisch wordt hersenbetrokkenheid beoordeeld met klinische bevindingen en beeldvorming. CT en MRI geven de locatie en omvang van het letsel aan; diffusion-weighted imaging kan acute infarct in kaart brengen; contrastenhancement en perfusiebeelden helpen bij tumor en vasculaire complicaties. Functionele beeldvorming (PET, SPECT) kan aanvullende informatie geven over metabolische activiteit en betrekkelijke functies.

Behandeling en prognose hangen af van de omvang en locatie van de hersenbetrokkenheid. Grotere of kritieke betrokkenheid kan de mogelijkheid tot chirurgie beperken en beïnvloedt adjuvante therapieën zoals radiotherapie of medicamenteuze behandeling. Het begrip blijft voornamelijk klinisch operationeel en kan per specialisatie verschillen.

Zie ook: neuro-oncologie, neurovasculaire geneeskunde, neuroimaging.