hartcellen

Hartcellen, of cardiomyocyten, zijn de belangrijkste spiercellen van het hart en zorgen zij voor de contracties die bloed door het lichaam pompen. Ze vormen het spierweefsel van het myocard en zijn gespecialiseerd in krachtige, ritmische samentrekkingen. De meeste hartcellen zijn langwerpig en vertakt, en zijn via uitgebreide intercalated discs met elkaar verbonden. In deze discs zitten desmosomen voor mechanische verbindingen en gap junctions voor snelle elektrische communicatie, waardoor het hart als een samenhangend geheel kan functioneren.

Er bestaan twee hoofdtypen hartcellen: contractiele cardiomyocyten en gespecialiseerde prikkel- en geleidingscellen. De contractiele cellen leveren de daadwerkelijke samentrekking. De pacemakercellen, voornamelijk in de sinusknoop en de AV-knoop, genereren spontane impulsen en bepalen het ritme. De geleidingsvezels, waaronder de Purkinje-fibers, zorgen voor snelle activatie en synchronisatie van de kamers.

Op cellulair niveau bevatten cardiomyocyten goed ontwikkelde sarcomeren met actine en myosine, veel mitochondria en uitgebreide systemen voor calciumhandling. Calcium vrijgegeven uit het sarcoplasmatisch reticulum laat de cross-bridge-cycling tussen actine en myosine verlopen, wat de contractie veroorzaakt. T-tubuli en gap junctions spelen hierbij een cruciale rol bij snelle en gecoördineerde prikkelgeleiding.

Ontwikkeling en regeneratie: hartcellen ontstaan uit mesodermale hartvelden en rijpen in het myocard. Na de geboorte nemen de delings- en regeneratiecapaciteiten af; beschadigde cardiomyocyten worden vaak vervangen door fibrose, wat kan bijdragen aan hartfalen.

Energetisch vertrouwen: cardiomyocyten draaien voornamelijk op oxidatieve stofwisseling en bevatten veel mitochondria, waardoor ze lang kunnen blijven functioneren onder constante belasting. Bij ischemie of infarct sterven deze cellen af en leidt schade tot littekenvorming.