haalbaarheidsstudies

Een haalbaarheidsstudie is een gestructureerde analyse die onderzoekt of een voorgesteld project of initiatief realistisch, uitvoerbaar en economisch verdedigbaar is binnen de gegeven randvoorwaarden. Het doel is om besluitvormers en financiers een onderbouwde basis te bieden voor een go/no-go beslissing en om de haalbaarheid in kaart te brengen voordat aanzienlijke middelen worden toegekend.

Haalbaarheidsstudies beoordelen de haalbaarheid vanuit verschillende dimensies: technische haalbaarheid (beschikbaarheid van technologie, ontwerp en integratie met bestaande systemen), economische haalbaarheid (kostprijs, financiering, verwachte opbrengsten, cashflow en rendement), operationele haalbaarheid (organisatie, processen, onderhoud en capaciteit), juridische en regelgevende haalbaarheid (vergunningen, contractuele vereisten, naleving) en milieu- en maatschappelijke haalbaarheid (impact op milieu en samenleving). In veel gevallen wordt ook aandacht besteed aan sociale acceptatie en risico’s.

Het proces van een haalbaarheidsstudie doorloopt doorgaans meerdere fasen: het definiëren van doel en reikwijdte, het verzamelen van relevante data en markt- of techniekonderzoek, het evalueren van alternatieven en risico’s, en het uitvoeren van financiële analyses zoals kosten ramingen, NPV en IRR, gevolgd door een gevoeligheidsanalyse. De studie sluit af met conclusies, aanbevelingen en vaak een implementatie- of overbruggingsplan.

De uitkomst is meestal een rapport met samenvatting, bevindingen, aannames en een voorzichtige aanbeveling (bijv. go/no-go) en soms een voorlopige businesscase of implementatieplan. Een haalbaarheidsstudie verschilt van een businesscase doordat deze laatste doorgaans de waardecreatie en financiële aantrekkelijkheid explicieter kwantificeert; de studie richt zich op of het project haalbaar is, de businesscase op of het project rendabel is.