gewichtloos

Gewichtloosheid is een toestand waarin voorwerpen geen gewicht lijken te hebben doordat ze zich in vrije val bevinden ten opzichte van hun omgeving. In deze toestand ervaren, of voelen, mensen geen contactdruk via voeten of een stoel, en zweven voorwerpen rond. Hoewel er nog steeds zwaartekracht is, bewegen voorwerpen en mensen samen met hun omgeving zodat er geen ondersteuning nodig is om in beweging te blijven. Gewichtloosheid wordt meestal geassocieerd met een microzwaartekrachtomgeving waarin de netto versnellingskracht bijna nul is.

Gewichtloosheid kan op verschillende manieren ontstaan. Op aarde is het tijdelijk te bereiken tijdens vrije val, bijvoorbeeld in een vallende lift of in parabolische vliegtochten waarbij een vliegtuig korte periodes 0 g ervaart. In de ruimte ontstaat gewichtloosheid doordat een ruimtetuig in een baan om de aarde voortdurend in vrije val verkeert; de inzittenden delen die val en ervaren daardoor geen gewicht. Een kunstmatige simulatie van gewichtloosheid kan ook worden nagebootst door neutrale drijfomstandigheden in water, bijvoorbeeld bij trainingen voor astronauten, maar dit is geen echte gewichtloosheid.

Toepassingen en effecten: gewichtloosheid wordt benut voor wetenschappelijk onderzoek in biologie, fysica, materialenwetenschap en verbrandings- en vloeistofdynamica. Het maakt experimentele condities mogelijk die op aarde niet haalbaar zijn. Voor mensen kan langdurige gewichtloosheid leiden tot spier- en botverlies, veranderingen in de bloedsomloop en evenwicht; deze effecten worden aangepakt met oefening en medische protocollen tijdens ruimtereizen.