gemeentezaken

Gemeentezaken verwijst naar de zaken die door een gemeente worden geregeld en uitgevoerd en daarmee tot de lokale overheid behoren. Het omvat zowel beleidsvorming als uitvoering op het domein van wonen, ruimtelijke ordening, infrastructuur, sociale voorzieningen en dienstverlening aan inwoners. In de meeste gemeenten liggen de verantwoordelijkheden verdeeld tussen de gemeenteraad als volksvertegenwoordiging en het college van burgemeester en wethouders, dat het dagelijks bestuur vormt. De burgemeester ziet toe op openbare orde en veiligheid en vervult vaak een politiek-procedurele rol.

Taken en diensten die onder gemeentezaken vallen, zijn onder meer ruimtelijke ordening en bouwtoezicht, verkeer en vervoer, openbare ruimte, milieu en duurzaamheid, volkshuisvesting en ondersteuning van kwetsbare groepen via het sociale domein. Daarnaast voert de gemeente lokale diensten uit zoals burgerzaken (inschrijving in het bevolkingsregister, afgifte van identiteitsdocumenten, huwelijken en registratie van geboorten en overlijdens), vergunningverlening en meldingen, belastingen en heffingen, en dienstverlening aan inwoners. Gemeenten beheren ook lokale cultuur, sport en recreatie en stimuleren economisch en sociaal beleid op lokaal niveau.

Organisatie en verantwoording: de gemeenteraad stelt beleid en controleert het college. Het college voert de dagelijkse uitvoering en begroting uit, die door de gemeenteraad wordt vastgesteld. Burgemeester en wethouders vormen het college; de burgemeester is voorzitter en extern vertegenwoordiger van de gemeente. Inwoners kunnen via het gemeentelijk loket en digitale kanalen zaken aanvragen, melden of bezwaar maken; er geldt doorgaans open data en transparantie in besluitvorming.