gecorreleerd

Gecorreleerd is een term die in statistiek en data-analyse wordt gebruikt om aan te geven dat twee of meer variabelen gezamenlijk variëren volgens een voorspelbaar patroon. Een dergelijk verband betekent dat veranderingen in de ene variabele vaak samenhangen met veranderingen in de andere, hoewel de aard en sterkte van dit verband niet altijd direct linear is.

Het meest gebruikte maatstaf is de Pearson-correlatiecoëfficiënt r, met een bereik van -1 tot 1. Een waarde dicht bij 1 duidt op een sterke positieve lineaire relatie (twee variabelen nemen in dezelfde richting toe), een waarde dicht bij -1 op een sterke negatieve lineaire relatie, en een waarde rond 0 op weinig of geen lineaire relatie. Voor niet-lineaire relaties kunnen ook andere maten worden toegepast, zoals Spearman's rho of Kendall's tau, die minder afhankelijk zijn van lineaire veronderstellingen.

Belangrijk is dat gecorreleerde variabelen niet per se oorzakelijk met elkaar verbonden zijn. Correlatie kan bestaan door een derde variabele, toevallige samenvalling of bias in de gegevens. Daarom is het vermijden van causaliteitsveronderstellingen essentieel zonder aanvullende analyses of experimentele controle.

Toepassingen van gecorreleerde relaties zijn wijdverspreid in onder meer wetenschappelijk onderzoek, econometrie en data-analyse. Voorbeelden zijn het beoordelen van trends tussen verkoop en seizoen, of de samenhang tussen education level en inkomen. In elk geval vereist interpretatie zorgvuldige data-analyse en aandacht voor mogelijke verstorende factoren.