gebitsstructuur

Gebitsstructuur verwijst naar de anatomie en organisatie van tanden bij mensen en veel zoogdieren. Een tand bestaat uit kroon, hals en wortel en is bekleed met glazuur op de kroon en cementum op de wortels. Onder glazuur ligt dentine en in de kern bevindt zich de pulpa waar zenuwen en bloedvaten aanwezig zijn. Het tandvlees en het parodontale steunweefsel, inclusief het parodontium en het alveolair bot, zorgen samen voor stabiliteit en verankering van de tand.

Tanden worden onderverdeeld naar functie en vorm: incisie (snijtanden), canine (hoektand), premolaren en molaren. Een mens heeft meestal een melkgebit van 20 tanden die in de kinderjaren wordt vervangen door het blijvende gebit van 32 tanden (inclusief de verstandskiezen). De kauwwerking wordt bepaald door de vorm van de kroon en de occlusie tussen boven- en ondertanden.

De ontwikkeling van tanden (odontogenese) omvat de vorming van dentine en glazuur door gespecialiseerde cellen: dentine wordt gevormd door odontoblasten en glazuur door ameloblasten. Melkgebitten ontstaan voorafgaand aan of kort na geboorte; blijvende tanden groeien door tot in de adolescentie. Eruptie, wortelvorming en resorptie van melkwortels leiden tot definitieve verankering in het kaakbot.

Gezondheid en klinische aspecten: glazuur is het hardste weefsel en bevat geen bloedvaten; het kan niet regenereren nadat het beschadigd is. Problemen zoals cariës (gaatjes) en parodontitis raken zowel harde als zachte weefsels en kunnen leiden tot verlies van tanden. Behandeling omvat restauraties, endodontische therapie en preventie door fluoride, goede mondhygiëne en regelmatige controles.