fotogevoelige

Fotogevoelige is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat 'photosensitive' of 'lichtgevoelig' betekent. Het beschrijft materialen en stoffen die reageren op licht, meestal door een chemische of fysische verandering die zichtbaar of meetbaar is na belichting. Het begrip komt voor in verschillende vakgebieden, onder andere fotografie, drukwerk, microfabricatie en de biologie- of geneeskunst, waar de lichtreactie wordt benut om een gewenste respons te bewerkstelligen.

In de fotografie verwijzen fotogevoelige materialen meestal naar fotochemische emulsies op film, die zilverhalogeniden bevatten. Bij belichting vormt zich een latent beeld dat met chemische processen ontwikkeld kan worden tot een zichtbaar beeld. In digitale beeldvorming spelen ook digitaal fotogevoelige sensoren een rol, waarbij fotonen elektronen genereren in halfgeleiders zoals CCD- of CMOS-sensoren. Het begrip wordt ook gebruikt voor fotografische papiersoorten, kleurfilters en andere lichtgevoelige lagen.

De werking berust op fotochemische of fotofysische processen: belichting veroorzaakt generering van ladingsdragers of chemische omzettingen die later kunnen worden onthuld of gemanipuleerd. De spectrale gevoeligheid bepaalt welke golflengten het materiaal effectief reageert op, en de gevoeligheid (bij film: ISO, bij sensoren: quantum efficiency) geeft aan hoe sterk het materiaal reageert op licht.

Toepassingen variëren van traditionele analoge fotografie en druktechniek tot moderne fotolithografie in de elektronica en in medische of biologische research. Photogevoelige materialen vereisen doorgaans zorgvuldige opslag en hantering vanwege gevoeligheid voor licht en chemische stabiliteit.

---