fosfaatschalen

Fosfaatschalen zijn schelpen of skeletjes die grotendeels uit fosfaatmineralen bestaan, meestal hydroxyapatiet Ca5(PO4)3(OH) of verwante mineralen. In tegenstelling tot veel schelpen van mariene organismen die calciumcarbonaat of siliciumdioxide bevatten, komen fosfaatmineralen minder vaak voor, maar leveren ze belangrijke voorbeelden op in biologie en de aardlagen.

Biologisch ontstaan: fosfaatmineralisatie vindt plaats tijdens biomineralisatie bij bepaalde groepen organismen en kan ook optreden tijdens diagenese in mariene sedimenten. In dergelijke omgevingen kunnen fosfaatrijke verbindingen neerslaan als apatiet, waardoor fosfaatschalen ontstaan die soms lang bewaard blijven in het fossiele record.

Voorbeelden en voorkomen: Conodonten zijn archetypische voorbeelden van fosfaatskeletjes; hun elementaire onderdelen bestaan grotendeels uit apatiet. In het fossiele archief komen fosfaatschalen voor in diverse groepen en leveren ze vaak cruciale informatie op over de biologie van oude organismen en de omstandigheden van hun sedimentaire omgevingen.

Belang en toepassingen: Fosfaatschalen helpen bij reconstructie van oude omgevingen, omdat fosfaatmineralisatie sterk reageert op productiviteitsniveaus en diagenetische geschiedenis. Economisch kan apatiet, het belangrijkste fosfaatmineraal in fosfaatschalen, een bron vormen voor fosforhoudende meststoffen en andere industriële toepassingen.

Onderzoek: Wetenschappers bestuderen fosfaatschalen met onder meer microscopie, röntgendiffractie (XRD) en Raman-spectroscopie om mineralogische samenstelling, chemische samenstelling en isotopische aanwijzingen te achterhalen.