familievermogen

Familievermogen is een begrip uit de economie en sociologie dat verwijst naar de totale economische middelen waarover een gezin op een bepaald moment beschikt. Het omvat zowel vlottende als illiquide activa minus schulden en wordt doorgaans uitgedrukt als nettovermogen. In de praktijk gaat het om de som van woningwaarde, financiële activa (spaargeld, beleggingen, pensioenrechten), bedrijfsvermogen en overige bezittingen, verminderd met alle openstaande schulden zoals hypotheken en consumentenkrediet. Informele en waarderingen van onroerend goed of familiebedrijven kunnen de meting bemoeilijken; daarom variëren definities en berekeningen per bron.

Interpretatie: familievermogen biedt een indicatie van de financiële basis voor consumptie, investeringen en intergenerationale overdracht. Het verschilt van inkomen: het inkomen is een stroom, het vermogen een voorraad. Vermogensconcentratie kan toenemen door vermogensopbouw (spaarzaamheid, inkomsten, beleggingen) en overerving, terwijl verarming kan optreden door schulden of daling van woningwaarde.

Onderzoekers kijken naar demografische patronen (leeftijd, opleiding, geslacht), economische factoren (loonontwikkeling, huizenmarkt) en beleid (erfbelasting, vermogensbelasting) om uitleg te geven voor vermogensverschillen tussen huishoudens en tussen generaties. Vermogen speelt ook een rol bij sociale mobiliteit en financiële zekerheid op oudere leeftijd.

Toepassingen en beperkingen: in statistiek en beleidsanalyse wordt familievermogen gebruikt bij evaluatie van welvaart, pensioenstelsel en inkomensondersteuning. Meetfouten, onderrapportage van onroerend goed en pensioenaanspraken, en de dynamiek van waarderingen vormen belangrijke beperkingen.