evaporietfamilie

De evaporietfamilie is een groep mineralen die ontstaan uit de precipitatie van zouten uit verdampende zoutwatersystemen. Ze komen voor in afgesloten bekken zoals lagunes, zoutvlaktes en voormalige zee- of merenomgevingen in aride tot semi-aride klimaten. Door verdamping raken de opgeloste ionen verzadigd en vormen zich kristallen die later als evaporietlagen worden afgezet.

Bij verdamping volgt meestal een kenmerkende volgorde van mineralen. Bij lagere saliniteit komen calcium-sulfaatmineralen zoals gips (CaSO4·2H2O) en in sommige gevallen anhydriet (CaSO4) naar voren. Bij verdere verdamping precipiteren natriumchloride (haliet). In volgende fasen kunnen kaliumsalten (zoals syliet) en magnesiumsulfaten vormen voorkomen, gevolgd door boraten en andere gespecialiseerde zouten. Deze volgorde kan per basin verschillen door chemische samenstelling en temperatuur.

Belangrijke mineralen in de evaporietfamilie zijn onder andere haliet (NaCl), gips (CaSO4·2H2O), anhydriet (CaSO4), syliet (KCl), carnalliet (KMgCl3·6H2O), glauberiet (Na2SO4·10H2O) en boraten zoals booraten. Evaporietmineralen kunnen voorkomen als kristallen in kloven en banken of als deel van evaporietafzettingen in sedimentaire rotsen.

Economisch hebben evaporietmineralen grote betekenis. Ze dienen als bron voor zout, gips en cement, kaliumsaltes voor kunstmest en boraten voor glas en keramiek. Geologisch leveren evaporietafzettingen informatie op over paleoklimaat, hydrologie en de ontwikkeling van zoutstorten in het verleden.

Voorbeelden van beroemde evaporietafzettingen zijn de Zechstein-afzettingen in Noordwest-Europa; in huidige en voormalige basins in Noord-Amerika en Zuid-Amerika bevinden zich tevens uitgestrekte evaporietmijnen en -vlaktes, zoals in zoutvlaktes en potash-velden.