ergonomiseren

Ergonomiseren is het proces waarbij taken, werkomstandigheden, producten en systemen zodanig worden ontworpen, aangepast of ingericht dat de afstemming tussen mens en omgeving optimaal is. Het doel is lichaamsbelasting te verminderen, veiligheid en comfort te vergroten, en de efficiëntie en productiviteit te verbeteren. Bij ergonomiseren wordt rekening gehouden met menselijke mogelijkheden en beperkingen, zowel fysiek als cognitief en organisatorisch.

De term is afgeleid van ergonomie, de wetenschappelijke studie van de interactie tussen mens en systemen. Ergonomiseren omvat fysieke ergonomie (houding, beweging, belasting), cognitieve ergonomie (werkbelasting, aandacht, foutenpreventie) en organisatorische factoren (werkprocessen, takenverdeling). Het is relevant voor arbeid en productontwerp.

Ontstaan in de twintigste eeuw met aandacht voor arbeid en productontwerp, de praktijk is breed: het wordt toegepast in kantoren, productie en zorg, maar ook bij consumentenproducten. Methoden zijn onder meer taakanalyse, antropometrie, risicobeoordeling, prototyping, trials met gebruikers en het volgen van normen en richtlijnen zoals ISO 6385, ISO 10075 en lokale normen.

Toepassingsvelden: werkplekken en bureaus; industriële omgevingen; zorg en dienstverlening; productontwerp en fysieke hulpmiddelen; gebruikersinterfaces en software; en de inrichting van werkprocessen en instructies.

Effecten en aandachtspunten: effectief ergonomiseren verlaagt fysieke belasting, vermindert het risico op RSI en andere klachten, verhoogt comfort en soms productiviteit. Het vereist betrokkenheid van management, input van gebruikers en een iteratief proces van ontwerp, evaluatie en aanpassing.