eiwitfunctie

Ei witfunctie verwijst naar de taken die een eiwit vervult binnen een organisme. De functie is nauw verbonden met de drie-dimensionale structuur en de cellulaire context. Eiwitten ontlenen hun functie aan hun specifieke aminozuurvolgorde en de wijze waarop ze vouwen en samenwerken met andere moleculen.

Veel voorkomende functionele klassen zijn: enzymatische functies (enzymen die chemische reacties versnellen); transport en opslag (bijvoorbeeld hemoglobine en porines); structurele en mechanische ondersteuning (collageneiwitten); signaaltransductie en regulatie (receptoren en signaalmoleculen); immuunfunctie (antilichamen en complement-eiwitten); motorische en contractiele functies (actine en myosine); opslag (ferritine). De diversiteit aan functies maakt eiwitten tot sleutelcomponenten van vrijwel alle cellulaire processen.

Mechanismen: eiwitten werken door binding aan liganden via een actieve site; cofactors en coenzymes kunnen de katalytische capaciteit verbeteren; allostere modulatie en conformatie-variatie regelen activiteit en interacties. Interactie met andere eiwitten vormt vaak grotere complexe functies.

Regulatie en determinanten: functie wordt beïnvloed door expressieniveau, subcellulair lokalisatie en posttranslationele modificaties (zoals fosforylering en glycosylering), evenals alternatieve splicing en verschillende isoformen. Interactienetwerken bepalen vaak de context waarin een eiwit actief is.

Onderzoek en begrip: de functie wordt bestuderen met functionele assays, kinetiek, bindingsstudies, mutagenese en genetische manipulatie, evenals structurele analyses (röntgenstraling, NMR, cryo-EM) en proteomica.

Impact op gezondheid: storingen in eiwitfunctie zijn betrokken bij vele ziekten, zoals enzymopathieën en verkeerd gevouwen eiwitten.