eilandenbiogeografie

Eilandenbiogeografie is een tak van de biogeografie die de biodiversiteit op eilanden en in eilandachtige habitats bestudeert en de processen onderzoekt die patronen in soortenrijkdom bepalen. Centrale krachten zijn immigratie, uitsterving en speciatie, en de manier waarop eilandgrootte, isolatie en habitatdiversiteit deze krachten sturen. Het klassieke raamwerk is het evenwichtsmodel van eilandendemografie, ontwikkeld door MacArthur en Wilson in de jaren zestig. Volgens dit model blijft het aantal soorten op een eiland ongeveer constant doordat immigratie en uitsterving elkaar in balans houden; de specifieke balans hangt af van grootte en afstand tot bronnen. Grotere eilanden kunnen meer soorten vasthouden en hebben doorgaans lagere uitstervingskansen; meer geïsoleerde eilanden ontvangen minder immigranten, wat de samenstelling beïnvloedt.

Belangrijke patronen zijn de species-area relatie, vaak uit te drukken als S = cA^z, waarbij grotere eilanden doorgaans rijker zijn. Endemisme is vaker prominent op grote en/of sterk geïsoleerde archipels. Speciatie draagt bij aan unieke soorten, vooral in lange-eiland systemen. Het evenwichtsmodel is een vereenvoudigde voorstelling; veel systemen bevinden zich niet in evenwicht en variëren sterk tussen taxa, tijdschalen en archipeltypes. Klimaatveranderingen, zeespiegelstijging en menselijke druk kunnen niet-evenwichtige dynamiek veroorzaken, zoals extinction debt.

Toepassingen omvatten conservatieplanning en het ontwerp van beschermde eilanden en eilandachtige habitats, evenals het bieden van inzichten voor bredere macroecologische patronen in landschaps- en kustsystemen.