dwergstruiken

Dwergstruiken zijn een groeivorm van struikachtige planten die aanzienlijk kleiner blijven dan de meeste andere struiken. Ze hebben houtachtige stengels en een compacte, vaak verspreidende of kruipende habitus. Dwergstruiken bereiken zelden grote hoogten en vormen vaak de onderlaag in open vegetaties.

Ze komen voor in uiteenlopende, vaak koude en arme habitats zoals heidevelden, toendra’s, berg- en moerasgebieden. Kenmerkend zijn hun kleine, vaak groenblijvende bladeren en het trage groeitempo. Voorbeelden van dwergstruiken zijn Calluna vulgaris (heide), Erica-soorten, Vaccinium-soorten (bosbes en verwante bessen), Empetrum nigrum (crowberry) en diverse lage Rhododendron- en azaleasoorten in geschikte klimaten.

Ecologisch spelen dwergstruiken een belangrijke rol in hun ecosystemen. Ze vormen vaak de bovenste meerjarige vegetatielagen in ondiepe bodems, beschermen de bodem tegen erosie en leveren voedsel voor tal van dieren via bladeren, bessen en bloemnectar. Hun aanpassingen aan koude en wind, zoals kleine bladeren en winterrust, maken ze bestand tegen barre omstandigheden. In toendra- en heidegebieden kan klimaatverandering leiden tot shrubification, waarbij dwergstruiken in sommige gebieden de vegetatie verstikken of verstrooien.

In tuinbouw worden dwergstruiken gewaardeerd om hun verfijnde structuur, winterkwaliteit en geringe onderhoud. Ze vereisen vaak zure, goed doorlatende bodems en zijn geschikt voor rotstuinen, heidesituaties en voor bonsai-toepassingen in bepaalde gevallen.

Dwergstruiken vormen geen taxonomische groep, maar een groeivorm die vele genera omvat, waardoor de term varieert per regio en klimaat.