droogperioden

Droogperioden zijn periodes waarin de neerslag aanzienlijk lager is dan normaal over een langere termijn en leiden tot tekorten aan water en lagere waterstanden. Ze worden onderscheiden naar het type risico: meteorologisch (gebrek aan regen), hydrologisch (afname van rivierafvoer en grondwatervoorraden) en agrarisch (bodemvochttekorten voor gewassen). De ernst hangt af van duur, intensiteit, geografische spreiding en de bestaande waterreserve.

Oorzaken en factoren zijn natuurlijke klimaatvariabiliteit, zoals ENSO en de Noord-Atlantische Oscillatie, die droogteperioden kunnen versterken. Klimaatverandering vergroot in veel regio’s de kans op intensievere en langdurigere droogte door hogere verdamping en veranderde neerslagpatronen. Lokale factoren zoals bodemgesteldheid, verstedelijking en waterbeheer beïnvloeden kwetsbaarheid en herstelvermogen.

Metingen en indices worden gebruikt om droogperioden te volgen. Meteorologische droogte wordt gemeten aan de hand van neerslagtekorten en lange termijn gemiddelden; hydrologische droogte via rivierafvoer en waterstanden; agrarische droogte via bodemvocht. Veel gebruikte indices zijn de SPI (Standardized Precipitation Index) en SPEI, die neerslagtekort en evapotranspiratie meenemen, en de PDSI (Palmer Drought Severity Index) voor langere termijn. Definities en drempels verschillen per regio.

Invloeden en gevolgen omvatten economische schade door verminderde gewasopbrengsten en hogere drinkwatertarieven, stress voor ecosystemen, daling van rivierafvoeren en grondwaterstanden en een verhoogd brandrisico.

Preventie en adaptatie richten zich op waterbeheer en opslag, efficiënte irrigatie, waterhergebruik, monitoring van waterpeilen en droogteplannen met vroegtijdige waarschuwingen.

Voorbeelden: Europese droogten in 2003, 2018 en 2022–2023 worden vaak genoemd als recente episoden.