chainaanvallen

Chainaanvallen is een term uit beveiligingsliteratuur die verwijst naar een reeks gecoördineerde offensieve handelingen die in een bepaalde volgorde plaatsvinden en elkaar versterken of mogelijk maken. Het doel is doorgaans om een beveiliging te doorbreken, een systeem te verzwakken of een specifiek doel te bereiken door afhankelijkheidsketens tussen stappen te misbruiken.

De term wordt zowel in de fysieke beveiliging als in de digitale sfeer gebruikt. In fysieke contexten kan een chainaanval bestaan uit een opeenvolging van inbraken, afleidingsmanoeuvres en diefstallen die de beveiliging omzeilen. In cyberspace verwijst men vaker naar het aanvalsketen- of kill-chainconcept, waarbij een stap-voor-stap pad gevolgd wordt: verkenning, initial access, laterale beweging, verzameling, exfiltratie en impact.

Belangrijke kenmerken zijn de onderlinge afhankelijkheid van de stappen, de tijdafhankelijke uitvoering en de aanpassing aan tegenmaatregelen. Doelen zijn vaak het verwerven van toegang tot kritieke systemen, het stelen van data of het verstoren van operaties, terwijl de aanvallers proberen detectie en respons te ontwijken.

Een typisch digitaal voorbeeld is beginnen met een phishing-campagne, gevolgd door malware-implementatie, laterale beweging door het netwerk, escalatie van privileges, gegevensdiefstal en uiteindelijk de impact. Een fysiek voorbeeld kan bestaan uit een opeenvolging van sabotage-activiteiten, een eerste inbraak, diefstal of verstoring van faciliteiten, gevolgd door verdere acties.

Bescherming tegen chainaanvallen vereist een defensieve benadering met meerdere beveiligingslagen (defense-in-depth) en continue monitoring. Belangrijke maatregelen zijn netwerksegmentatie en least privilege, uitgebreide monitoring en logging, beveiliging van de toeleveringsketen en een incidentresponsplan. Oefeningen zoals red-teaming helpen bij het identificeren van kwetsbaarheden in de keten en bij het testen van detectie- en responsprocedures.

Zie ook: toeleveringsketen-aanval, kill chain, defense-in-depth.