borstonderzoek

Borstonderzoek is de verzamelnaam voor onderzoeken aan de borst om afwijkingen op te sporen. Het omvat zelfonderzoek, klinisch borstonderzoek door een zorgverlener, en beeldvorming zoals mammografie, echografie en in sommige gevallen MRI. Doel is vroegtijdige herkenning van aandoeningen en ondersteuning bij diagnostiek en behandeling.

Zelfonderzoek houdt in dat iemand de borsten leert kennen en veranderingen meldt. Richtlijnen variëren: veel adviezen benadrukken alertheid op knobbels, veranderingen in grootte, huidtextuur en tepelveranderingen; routineel jaarlijks zelfonderzoek wordt vaak niet aanbevolen als enige screeningsmethode vanwege beperkte aantoonbare baten en mogelijk onnodige vervolgonderzoeken.

Klinisch borstonderzoek wordt uitgevoerd door getrainde zorgverleners en omvat voelen naar knobbels, huidveranderingen en terugtrekking van de tepel, evenals controle van bijliggende lymfeklieren. Het maakt vaak deel uit van diagnostiek of follow-up en wordt meestal niet ingezet als screening op populatieniveau.

Beeldvorming wordt ingezet als screening of diagnostiek. Mammografie is de belangrijkste screeningmethode en kan vroegtumoren aantonen. Echografie wordt vaak toegepast bij jonge vrouwen of bij verdachte knobbels; MRI is gereserveerd voor hoog-risicogroepen of bij onduidelijke bevindingen op mammografie.

In Nederland wordt een bevolkingsscreening georganiseerd voor vrouwen tussen 50 en 75 jaar, met een uitnodiging voor een mammogram elke twee jaar. Personen met klachten of onduidelijkheden krijgen doorgaans snelle diagnostiek en vervolgonderzoek.