boeklongen

Boeklongen zijn ademhalingsorganen bij sommige spinachtigen (arachniden), met name bij spinnen. Ze bestaan uit honderden bladachtige lamellen die gerangschikt zijn als de pagina's van een boek, waardoor de organen hun kenmerkende boekachtige structuur krijgen.

Locatie en bouw: Boeklongen bevinden zich meestal in het achterlijf (opisthosoom). Ze bestaan uit één of twee paren lamellen die tegen elkaar liggen en zo een bladwerk vormen. Elke lamel heeft een dun epitheel en bevat een dicht netwerk van bloedvaten in de hemolymfe. Door de grote oppervlakte van de lamellen vindt gasuitwisseling plaats via diffusie tussen de lucht in de lamellen en de hemolymfe, waardoor zuurstof diffundeert naar het bloed en kooldioxide wordt afgevoerd. Bewegingen van het abdomen helpen bij het transporteren van lucht door de boeklongen.

Functie en fysiologie: Gaswisseling vindt hoofdzakelijk plaats via diffusie over de lamellen. Boeklongen werken samen met de open circulatie van arachniden, waarbij zuurstofrijk hemolymfe naar weefsels wordt getransporteerd en kooldioxide uit het lichaam wordt verwijderd.

Vergelijking en variatie: In veel spinachtigen vormen boeklongen de primaire ademhalingsorganen; sommige groepen hebben daarnaast of vervangen juist door een rudimentair trachee-stelsel.

Voorkomen en betekenis: Boeklongen komen voor bij diverse arachnidengroepen, vooral spinnen, die zich hebben aangepast aan een terrestrische levensstijl. Ze bieden een relatief groot ademoppervlak en functioneren bij een vochtige omgeving waarin het verlies van lichaamsvocht kan worden beperkt.