bloedplaatjesinfusies

Bloedplaatjesinfusies zijn medische procedures waarbij bloedplaatjes van een donor aan een patiënt worden toegediend om het aantal bloedplaatjes te verhogen en zo de bloedingsneiging te verminderen. Ze worden toegepast bij ernstige trombocytopenie of functionele plateelfouten, bijvoorbeeld door chemotherapie, leukemie, stamceltransplantatie of bij grote operaties met hoog bloedingsrisico.

Er zijn twee hoofdtypen plaatjestransfusies: random donor plaatjes, verkregen uit meerdere donoren, en aphereseplaatjes, een eenheid van één donor. ABO-compatibiliteit wordt bij voorkeur nagestreefd; bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd kan rekening worden gehouden met RhD-status. Bij herhaalde transfusies kunnen allo-immunisatie en refractorie ontstaan; bij deze situaties kan men overgaan tot HLA-compatibele of beter passende plaatjes.

plaatjes worden bewaard bij kamertemperatuur met continu agitatie en hebben een beperkte houdbaarheid, doorgaans ongeveer vijf dagen. Irradiatie van plaatjes kan worden toegepast om transfusie­gerelateerde graft-versus-host disease (TA-GVHD) te voorkomen bij geïndiceerde patiënten. De toediening gebeurt via intraveneuze infusie; de dosis hangt af van lichaamsgewicht en klinische situatie, meestal één apherese-eenheid of meerdere plaatjesconcentraten, met een infusietijd van circa 15 tot 60 minuten.

Risico’s en bijwerkingen zijn onder meer transfusie­reacties (koorts, huiduitslag), allo-immunisatie met mogelijk refractorie, transfusion-related acute lung injury (TRALI) en circulatoire overload (TACO), en infectierisico ondanks donoren- en screeningsprocessen. Irradiatie en maatregelen tegen besmetting zijn belangrijke veiligheidsaspecten.

Monitoring omvat klinische evaluatie en herhaalde bepaling van bloedplaatjesaantal om de respons te beoordelen; vaak wordt de stijging van het aantal plaatjes gecontroleerd kort na de transfusie en binnen 24 uur.