bladindeling

Bladindeling, ook wel bladstand of phyllotaxie genoemd, beschrijft de wijze waarop bladeren langs de stengel van een plant gerangschikt zijn. Deze indeling is relevant voor taxonomie en identificatie en geeft inzicht in aanpassingen aan licht, ruimte en mechanische belasting. De belangrijkste vormen zijn: alternatieve bladstand, tegenoverstaande bladstand, kransstand en rozet.

Bij alternatieve bladstand staat op elke knoop één blad; de bladeren groeien afwisselend aan weerszijden van de stengel. Bij tegenoverstaande bladstand bevinden zich twee bladeren recht tegenover elkaar op dezelfde knoop. Bij kransstand staan drie of meer bladeren op dezelfde hoogte rondom de stengel. Rozet is een groeivorm waarbij de bladeren in nabijheid van de bodem uit één basispunt ontspringen, zodat een duidelijk rozetpatroon ontstaat en de stengel vaak kort blijft.

Een veel voorkomende vorm van bladindeling langs de stengel is de spiraalstand: de opeenvolgende bladeren zitten in een hoek ten opzichte van elkaar, waardoor een bijna logaritmische of Fibonacci-gerelateerde rangschikking ontstaat. Deze stand kan per soort variëren en helpt bij efficiënt lichtvangen en waterafvoer.

Observatie van bladindeling wordt gedaan door het tellen van knopen, het bepalen van de onderlinge hoek tussen opeenvolgende bladeren en het vaststellen of bladeren tegenover elkaar, kransgewijs of in een spiraal staan. De bladstand biedt aanknopingspunten voor identificatie en begrip van groeipatronen.