bijvoeglijkeadverbiale

Bijvoeglijke adverbiale is een term uit de Nederlandse grammatica die verwijst naar het gebruik van een bijvoeglijk naamwoord als adverbiale modifier. In deze functie geeft het woord de manier, intensiteit of toestand weer waarmee een handeling of eigenschap wordt uitgedrukt. Het woord fungeert dus als adverbiaal element, terwijl het van oorsprong een bijvoeglijk woord is.

Kenmerken en voorbeelden: een bijvoeglijk woord kan adverbieel zijn wanneer het een werkwoord of een ander bijwoord modificeert. De vorm blijft meestal onveranderd, vaak zonder -e, bijvoorbeeld: ze zong mooi; de auto rijdt snel; hij keek stil. Het begrip verschilt van een zelfstandig bijwoord omdat de vorm hetzelfde kan zijn als het bijvoeglijk naamwoord, terwijl de functie adverbieel is.

Plaats en gebruik in zinnen: bijvoeglijke adverbiale komt vaak voor naast het werkwoord of vlak daarvoor of erachter, afhankelijk van wat men wil benadrukken. Voorbeeldzinnen zijn: ze praat zacht; hij werkte hard; het kind lachte vrolijk. In predicatieve positie kan het ook nuance geven via een bijvoeglijk woord dat als adverbiaal fungeert na koppelwerkwoorden zoals zijn of worden.

Relatie tot andere categorieën: deze constructie wordt in sommige grammaticabronnen onderscheiden als een adverbiale functie van bijvoeglijke woorden. In veel hedendaagse handboeken wordt eerder gesproken van adverbiale bijwoordelijke elementen of simpelweg van de adverbiale functie van bijvoeglijke woorden. De term geeft vooral aandacht aan het functionele gebruik, niet aan een vast aparte woordklasse.

Zie ook: bijvoeglijk naamwoord, bijwoord, Nederlandse grammatica, adverbiale modifiers.