betrouwbaarheidsgrafiek

Betrouwbaarheid is de mate waarin een systeem, proces of meting consistent presteert onder gespecificeerde omstandigheden en reproduceerbare resultaten oplevert. Het begrip wordt toegepast in vele vakgebieden, zoals de natuur- en sociale wetenschappen, de techniek en het bedrijfsleven. Hoge betrouwbaarheid verlaagt onzekerheid en vergroot vertrouwen in de uitkomsten.

In de onderzoekscontext verwijst betrouwbaarheid naar de stabiliteit van meetresultaten over herhaalde metingen of beoordelaars. Veelgebruikte methoden zijn test-hertest betrouwbaarheid, interbeoordelaarsbetrouwbaarheid en de interne consistentie van een meetinstrument (bijvoorbeeld Cronbachs alfa). Betrouwbaarheid is niet hetzelfde als validiteit; een meting kan betrouwbaar maar onjuist zijn.

In engineering en industrie omvat betrouwbaarheid engineering gericht onderhoud, ontwerpen voor betrouwbaarheid en het minimaliseren van uitval. Belangrijke concepten zijn mean time between failures (MTBF), Failure Mode and Effects Analysis (FMEA), Weibull-analyse en redundantie. Beoordeling van betrouwbaarheid informeert onderhoudsplannen en beschikbaarheid.

In het dagelijks leven verwijst betrouwbaarheid ook naar de geloofwaardigheid en voorspelbaarheid van mensen, organisaties en systemen. Vertrouwen wordt opgebouwd door consistente prestaties, transparante communicatie en verantwoording. Het verbeteren van betrouwbaarheid vereist systematisch ontwerp, kwaliteitscontrole, documentatie en continue monitoring.