belichtingstriangel

De belichtingstriangel is een basisconcept in de fotografie dat de relatie beschrijft tussen drie variabelen die samen de belichting van een foto bepalen: diafragma (aperture), sluitertijd (shutter speed) en ISO-waarde. Deze drie elementen vormen een “driehoek” omdat een wijziging in één parameter gecompenseerd moet worden door aanpassingen in een of beide andere om dezelfde belichtingswaarde te behouden.

Het diafragma bepaalt hoeveel licht door het objectief valt en beïnvloedt tegelijk de scherptediepte; een groot diafragma (klein f-getal) geeft meer licht en minder scherptediepte. De sluitertijd regelt hoe lang de sensor of film aan licht wordt blootgesteld en heeft invloed op bewegingsonscherpte; korte tijden bevriezen beweging, lange tijden kunnen beweging benadrukken. De ISO-waarde geeft de lichtgevoeligheid van de sensor of film aan; hogere ISO maakt fotograferen bij weinig licht mogelijk maar vergroot ruis.

Fotografen gebruiken de belichtingstriangel om zowel technische correctheid als creatieve effecten te bereiken. Metering, belichtingscompensatie en belichtingswaarde (EV) helpen bij het vinden van de gewenste balans. Moderne camera’s bieden automatische of semi-automatische modi (zoals diafragmavoorkeuze en tijdvoorkeuze) die één variabele prioriteren en de andere aanpassen.

Kennis van de belichtingstriangel is essentieel voor het beheersen van scherptediepte, bewegingsweergave en beeldkwaliteit, en vormt een fundament voor zowel beginners als gevorderde fotografen.