begrotingsautoriteit

Een begrotingsautoriteit is een publiekrechtelijke instelling die onafhankelijk toezicht houdt op en analyseert het begrotingsproces. Het doel is fiscale discipline, transparantie en evidence-based besluitvorming te bevorderen door objectieve analyses en adviezen te leveren aan parlement en regering.

Taken en functies omvatten doorgaans macro-economische prognoses, evaluatie van de inkomsten- en uitgavenramingen, en toetsing van de houdbaarheid van de schuldenlast. Daarnaast bewaakt een begrotingsautoriteit naleving van fiscale regels en het kader voor de meerjarige begroting, signaleert fiscale risico’s en biedt onafhankelijke inzichten bij begrotingsvoorstellen en beleidswijzigingen. Publicaties zoals voor- en na-begrotingsanalyses en periodieke rapportages vormen vaak onderdeel van de output.

Wat betreft bevoegdheden varieert het model per jurisdictie. Een begrotingsautoriteit kan advies- of opinatierechten hebben, al dan niet bindend, en kan anoniem of publiek verslag uitbrengen. Het bezit doorgaans geen uitvoeringsbevoegdheid bij begrotingsuitgaven; de uitvoering blijft bij de regering of departementen. Onafhankelijkheid in benoeming, financiering en operationele structuur is een kenmerk, vaak met verantwoording richting parlement en/of een toezichthoudend orgaan.

Relatie met andere instellingen is cruciaal: de autoriteit werkt naast het ministerie van Financiën of een treasury, parlementaire commissies en eventueel andere onafhankelijke instellingen voor financiën en planning. Het doel is samenhang en betrouwbaarheid in het begrotingsproces te vergroten.

Kosten en rechtsgrondslag variëren; sommige landen incorporeren een begrotingsautoriteit via constitutionele of wettelijke bepalingen, terwijl anderen elementen van onafhankelijk toezicht organiseren via bestaande instellingen voor begrotingsanalyse. Voorbeelden van internationale verwantschap zijn onafhankelijke fiscale instituten die vergelijkbare functies vervullen.