beenmergactiviteit

Beenmergactiviteit is de mate waarin het beenmerg actief bloedcellen aanmaakt. Beenmerg bevindt zich in de holten van botten en bestaat uit rood beenmerg, dat verantwoordelijk is voor de productie van bloedcellen, en gele beenmerg, dat grotendeels uit vetweefsel bestaat. Bij kinderen is het rode beenmerg in meer botten aanwezig; bij volwassenen is het rode merg vaak beperkt tot het bekken, de wervelkolom, het borstbeen, schoudergordel en ribben, terwijl elders meer geel merg aanwezig is. De activiteit wordt beïnvloed door de behoefte aan bloedcellen en door regulerende factoren zoals erythropoëtine, granulocyten-kolonie-stimulerende factoren en trombopoëtine.

Hematopoëse in het rode beenmerg produceert rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes. Stamcellen diferenciëren zich via verschillende lijnen tot de volwaardige celtypen. De activiteit van het beenmerg stijgt bij bloedverlies, infectie of hypoxie en kan afnemen door ziekten of behandelingen zoals chemotherapie of bestraling. Aandoeningen kunnen leiden tot hypercellulair (verhoogde productie) of hypocellulair beenmerg en tot disbalans in de samenstelling van bloedceltypen.

Beoordeling van beenmergactiviteit omvat klinische evaluatie, laboratoriumtesten en beeldvorming. Een compleet bloedbeeld geeft indicative aanwijzingen over de output van het beenmerg, maar een beenmergpunctie of -biopsie biedt directe informatie over cellulariteit en morfologie. Beeldvorming zoals MRI of CT helpt bij het beoordelen van de anatomische ligging en structuur, en in oncologie kan FDG-PET/CT de metabole activiteit van beenmerg en metastasen volgen.

Veranderingen in beenmergactiviteit hebben klinische implicaties. Toename kan wijzen op herstel na behandeling of reactie op infectie, terwijl afname kan duiden op beenmergdepressie zoals aplastische anemie of infiltrație door kanker. Een nauwkeurige beoordeling ondersteunt diagnose, prognose en behandelkeuzes.