bedlegerigheid

Bedlegerigheid is een toestand waarbij iemand voor langere tijd of permanent afhankelijk is van bedrust vanwege ziekte, letsel of herstel, waardoor zelfmobilisatie beperkt of niet mogelijk is. De persoon ligt grotendeels in bed of moet veel stil blijven om te herstellen.

Oorzaken zijn onder meer ernstige aandoeningen zoals hart- of longproblemen, neurologische aandoeningen zoals beroerte of dwarslaesie, operaties en revalidatie, chronische pijn, kanker en complicaties na trauma.

Gevolgen omvatten spierzwakte en afname van mobiliteit, verlies van onafhankelijkheid en een verhoogd risico op complicaties zoals decubitus (drukletsel), longontsteking, tromboembolie en obstipatie. Daarnaast kunnen psychosociale klachten en sociale isolatie optreden.

Zorg en beheersing richten zich op het voorkomen van complicaties en het ondersteunen van herstel. Belangrijke maatregelen zijn regelmatig van houding veranderen en huidzorg, het gebruik van hulpmiddelen, ademhalingsoefeningen en fysiotherapie waar mogelijk, goede pijncontrole, en adequate voeding en vochtinname. Een multidisciplinair team van artsen, verpleegkundigen, fysiotherapeuten, diëtisten en mantelzorgers speelt een sleutelrol. Thuiszorg of zorginstellingen kunnen aanvullende ondersteuning bieden.

Preventie omvat vroege mobilisatie, effectieve pijnbeheersing en adequate behandeling van de onderliggende aandoening om langdurige bedlegerigheid te voorkomen. De prognose varieert afhankelijk van oorzaak en algemene gezondheid; sommige mensen herstellen gedeeltelijk, anderen blijven langdurig afhankelijk.

Epidemiologisch gezien komt bedlegerigheid vaker voor bij ouderen en bij mensen met chronische ziekte of na ernstige acute gezondheidsproblemen.