antiresorptieve

Antiresorptieve middelen zijn geneesmiddelen die de botresorptie door osteoclasten remmen. Door het terugdringen van botafbraak neemt de botdichtheid toe en wordt de kans op botbreuken verminderd. Ze worden vooral toegepast bij aandoeningen waarbij de botresorptie verhoogd is, zoals osteoporose en sommige vormen van botmetastasen, maar ook bij hypercalcemie geassocieerd met maligniteit.

Belangrijke groepen en werkingsmechanismen

- Bisfosfonaten (bijv. alendronaat, risedronaat, zoledronaat) binden aan botmineraal en remmen osteoclastische activiteit, wat leidt tot osteoclasten-gedreven apoptose en lagere botturnover.

- Denosumab is een monoklonaal antilichaam tegen RANKL, waardoor osteoclastvorming en -activiteit aanzienlijk afnemen.

- Calcitonine verlaagt de botresorptie door directe remming van osteoclasten.

- Selectieve oestrogeenreceptormodulatoren (bijv. raloxifeen) verminderen botafbraak bij postmenopauzale osteoporose. Hormoontherapie kan in sommige contexten antiresorptief werken, afhankelijk van het type behandeling.

Toepassingen en overwegingen

Antiresorptieve therapie wordt veel toegepast bij osteoporose om fractuurrisico te verlagen, en bij tumormetastasen met botleasie om botresorptie en hypercalciëmie te bestrijden. Ze worden ook gebruikt bij sommige vormen van Paget’s ziekte en bij hypercalcemie veroorzaakt door maligniteit. Voorafgaand aan behandeling is vaak beoordeling van calcium-, vitamine D-status en nierfunctie, en bij mondzorgvuldige dental check-up is aanbevolen, vanwege risico op osteonecrose van de kaak (MRONJ). Langdurig gebruik kan leiden tot atypische femurfrakturen of ernstigere hypocalciëmie; bij sommige middelen kan een “drug holiday” overwogen worden nadat stabilisatie is bereikt.

Beheer en monitoren

Regelmatige evaluatie van botdichtheid, serumkalcium en nierfunctie is gebruikelijk. Patiënten dienen adequaat te blijven sun vitamine D- en calciumstatus, en behandelingen worden individueel afgestemd op basis van risico en duur van de therapie.